KANAL24.AZ
Az Iw En Ru

Vikinqlərin dəfn geyimini bəzəyən “Allah” yazısı

İsveçdə tədqiqatçılar Vikinq qayıq qəbirlərindəki dəfn geyimi üzərində həkk edilmiş ərəb hərfləri aşkarlayıblar. Bu, İslamın Skandinaviyaya təsiri haqqında yeni suallar ortaya çıxarır.

Kanal24 BBC-yə istinadən xəbər verir ki, bu barədə jurnalist Tharik Hüseyn yazıb.

Tipik Vikinq dövrü kəfənləri 100 ildir ki, qorunur. Amma IX və X əsr qəbirlərindən tapılan geyimlər üzərində aparılan yeni tədqiqatlar Vikinq və müsəlman dünyaları arasında əlaqə olduğunu göstərir.

Yeni tədqiqatlar nəticəsində geyimlərin üzərində ipək və gümüş saplarla həkk edilən naxışların "Allah" və "Əli" sözlərini əmələ gətirdiyi məlum olub.

Yazıları Uppsala Universitetindən tekstil arxeoloqu Annika Larsson üzə çıxarıb. O, XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəllərində Birka və Gamla Uppsalada aşkar olunan qayıq və otaq məzarlardakı kişi və qadın dəfn geyimlərinin qalıqlarını tədqiq edərkən naxışlarla qarşılaşıb.

Unudulmuş parçaların Asiya, İran və Çindən gəldiyini müəyyənləşdirdikdən sonra bu, Larssonun diqqətini cəlb edib.

O qeyd edib ki, 1.5 santimetrdən böyük olmayan bu kiçik həndəsi işarələr Skandinaviyada gördüyü heç bir işarəyə bənzəmirdi.

"İspaniyada mavr parçalarını xatırlamayana qədər, onları heç nə ilə tutuşdura bilmirdim", - deyə Larsson bildirib.

Arxeoloqun sözlərinə əsasən,  qarşısındakıların Vikinq naxışları yox, ərəb-kufi yazılarının və iki sözün təkrarının olduğunu sonradan anlayıb. Onlardan birini iranlı həmkarının köməyi ilə oxuya bilib: "Əli - İslamın dördüncü xəlifəsi".

Amma "Əli" sözünün yanındakı sözü açmaq asan olmayıb. Bunun üçün Larsson hərfləri böyüdərək, hər bucaqdan yoxlayıb.

"Birdən aynalı yazı ilə həkk olunan “Allah'” sözünü gördüm", - deyə arxeoloq bildirib.

"Vikinq məzarlarındakı qazıntılardan sonra götürdüyümüz nümunələrin DNT analizləri göstərib ki, dəfn olunan insanlar fars əsillidirlər. Burada da İslam üstünlüyə malik olub. Bununla belə, yeni tapıntılar göstərir ki, İslam ideyaları Vikinq dəfn ənənələrinə böyük təsir göstərib. Məsələn, ölümdən sonra cənnətdə əbədi həyat", – deyə Larsson bildirib.

Vikinq və müsəlman dünyaları arasındakı əlaqəni əks etdirən çoxsaylı tarixi dəlillər mövcuddur. Buraya şimal yarımkürəsində tapılan İslam qəpikləri də daxildir.

İki il əvvəl tədqiqatçılar Birkadakı qadın məzarından tapılan gümüş üzüyü yenidən yoxlayarkən onun daşı üzərində "Allah üçün" ifadəsini aşkarlamışdılar.

Yazı kufcə idi. İraqın Kufə şəhərində VII əsrdə istifadə olunan bu dil "Quran"ın ilk dəfə qələmə alındığı ərəb dillərindən biridir.


19:38 13.10.2017